Özel Hastaneler Yönetmeliği'ne Getirilen Değişiklikler
Av. Ali Mert Çavuşoğlu
Dila Mayda
Giriş
30.01.2025 tarihli ve 32798 sayılı Resmi Gazete ile güncellenmiş Özel Hastaneler Yönetmeliği (Yönetmelik) yayımlanmış ve Yönetmelik’in 52. Maddesi uyarınca 27/3/2002 tarihli ve 24708 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Yönetmelik, farklı birçok başlık altında kapsamlı düzenlemeler getirmektedir.
Yatak Kapasitesine İlişkin Değişiklikler
Değişiklikten önce özel hastane açılması için en az 100 yatak şartı bulunması aranmaktayken yapılan değişiklik ile 5. maddenin üçüncü fıkrasına dayanılarak özel hastanelerin açılışı için zorunlu tutulan asgari yatak sayısı Bakanlıkça belirlenen sağlık hizmet bölgelerine göre;
Planlanan tabip sayısı
Hizmet ihtiyacı
sebepleriyle istisnai şekilde 100 yatak yerine en az 50 yatak ile de sağlanabilir.
Özel hastanelerin yoğun bakım yatak sayısının toplamı, ruhsata esas toplam hasta yatak sayısının yüzde 30’unu geçemez.
Akreditasyon Belgesi Zorunluluğu
Yeni Yönetmelik uyarınca özel hastaneler Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsünden (TÜSKA) akreditasyon belgesi almakla yükümlü hale gelmiştir.
Yönetmelik’in yayımlandığı tarihten önce ruhsatlandırılmış ve faaliyette olan özel hastaneler Yönetmelik m. 5/8 uyarınca en geç üç yıl içinde TÜSKA’dan akreditasyon belgesi almak zorundadır.
İlgili fıkra uyarınca, akreditasyon belgesi alamayan hastanelerde, hastaların görebileceği şekilde “Bu hastanenin TÜSKA akreditasyon belgesi yoktur” ibareli bilgilendirme tabelası asılmak zorundadır.
Tabela, Yönetmelik Ek-14’te belirlenen standartlara uygun şekilde oluşturulmalıdır.
Yer seçimi ve bina şartları uygunsuzluklarını gidermeleri için Bakanlıkça daha önce süre verilen ve bu durumları halen devam eden özel hastanelere 27/3/2002 tarihli ve 24708 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mülga Özel Hastaneler Yönetmeliğinin geçici 2. maddesinde tanınan hak ve yükümlülükler kapsamında 25/3/2026 tarihine kadar süre verilecektir.
Ruhsatlandırma ve Planlamada Değişiklikler
Yönetmeliğin üçüncü bölümünde yer alan “Planlama, Ön İzin, Ruhsat ve Faaliyet İzin Belgesi” başlıklı yeni düzenlemeler uyarınca;
Ön izin belgesinin verildiği tarihten itibaren üç yıl içinde ruhsat alınması zorunludur.
Bu sürede ruhsat alınmazsa ön izin belgesi iptal edilecektir.
Ruhsatlandırma süresinin sonunda binasını tamamlayamadığı için ruhsat başvurusu yapamayan ve ilgili mahalli idareden alınan temel üstü vizesi bulunanlara iki yıl ek süre verilecektir.
Eski yönetmelikte yer alan geçici madde 1’e göre 1/1/2019 tarihinden önce bu madde kapsamında Bakanlıktan ön izin almış özel hastanelerden beş yıllık ruhsatlandırma süresi sonunda ruhsat işlemlerini tamamlayamayanlara, bir kereye mahsus olmak üzere 31/12/2028 tarihine kadar ruhsatlandırma işlemlerini tamamlamak amacıyla ek süre veriliyordu. Yeni düzenlemenin 10. Maddesinin 8. Fıkrasına göre yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda eksiklik veya uygunsuzluk tespit edilmesi ruhsatlandırma süresini uzatmayacaktır.
Ruhsatı iptal edilmiş özel hastaneler 5 yıl boyunca yeni bir ruhsat alamayacaklardır.
Hastane İmar Şartlarında Yeni Düzenlemeler
Yönetmelik’in 5. Maddesinin 4. fıkrasına göre, birbirine bitişik ve bütünlük arz eden birden fazla imar parseli üzerinde hastane ve eklerinin yapılması halinde, bu parseller arasında imar yolu, duvar gibi bütünlüğü bozacak uygulamalar bulunamaz.
Sağlık Personellerinin Çalışma Esaslarına İlişkin Değişiklikler
Yönetmelik’in dördüncü bölümünde yer alan 15. vd. maddelerinde yer alan hükümlerle personel standartları düzenlenmiştir. İlgili düzenlemeler uyarınca;
Özel hastaneler, yönetmeliğin EK-1 kısmında sayılmış olan asgari personel standardını sağlamak zorundadırlar.
Sağlık personeli, özel hastane kadrosunda sözleşme ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak Yönetmeliğin 4. maddesinin (b) bendinde “Entegre Kurumsal İşlem Platformu EKİP” olarak tanımlanan platform üzerinden personel çalışma belgesi düzenlenerek çalışır.
Personel çalışma belgesi gerektiğinde EKİP üzerinden ibraz ve kontrol edilir.
Aktif çalışan klinisyen uzman tabip sayısı dördün altına düşen hastanelerin faaliyeti en fazla iki yıl süreyle askıya alınır. Eksikliğin giderilmesi halinde özel hastane faaliyetine devam eder. İki yılın sonunda uzman tabip eksikliğini gideremeyen özel hastanenin ruhsatı iptal edilir.
Sağlık personelinin işten ayrılışları, eski yönetmelikte en geç beş iş günü içinde bildirilirken, yeni yönetmeliğe göre on iş günü içinde Müdürlüğe bildirilir ve personel çalışma belgesi iptal edilir.
Eski yönetmelikte belirli bir tarih aralığında özel hastanede sigortalı olarak çalışmış ancak kadrolu olmamış tabipler için geçici kadro dışı çalışma imkanı tanıyordu. Bu imkan, yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde başvurulma koşuluyla bir defaya mahsus yapılabiliyordu. Yeni düzenlemeyle, kadro dışı geçici çalışan adına EK-12’de yer alan standartla personel çalışma belgesi düzenlenecek, çalışma gün ve saatleri açıkça sözleşmede belirtilecek, bu uzmanların hastaneden ayrılması halinde yerine 3 ay içinde aynı şekilde çalışacak uzman bulunamazsa uzmanlık dalı hastanenin faaliyet izin belgesinden çıkarılacaktır.
Bütün personelin yakasına; personelin adını, soyadını, mesleğini ve unvanını belirten ve mesul müdürlükçe onaylanmış olan fotoğraflı bir kimlik kartı takması şarttır.
Bu kimlik kartlarının Bakanlığın elektronik sistemi ile uyumlu karekod içermesi zorunludur.
Bu Yönetmelikte belirtilen personel standartlarına, fiziki şartlara ve 6. maddenin dokuzuncu fıkrasına 31/12/2025 tarihine kadar uyum sağlanması zorunludur.
Yönetmelikle birlikte eczane teknikeri, radyoterapi teknikeri ve elektronörofizyoloji teknikeri pozisyonlarında personel çalıştırılması zorunlu hale gelmiştir.
Hasta Hakları ve Acil Servis Hizmetlerine İlişkin Düzenlemeler
Yeni Yönetmelik'e göre, özel hastanelerde, acil sağlık hizmeti verilmesi ve acil vakaların hastanın sağlık güvencesi olup olmadığına veya ödeme gücü bulunup bulunmadığına bakılmaksızın kabul edilmesi ve gerekli tıbbi müdahalenin kayıtsız, şartsız ve gecikmeksizin yapılması zorunludur.
Hizmet bedelinin tahsiliyle ilgili işlemler, acil müdahale ve bakım sağlandıktan sonra yapılır.
Özel hastane, acil olarak gelen hastalara yeterli personeli veya donanımı olmadığı, ilgili birimi veya boş yatağı bulunmadığı, hastanın sağlık güvencesi olmadığı ve benzeri sebepler ile gerekli acil tıbbi müdahaleyi yapmaktan kaçınamaz.
Özel hastanelerde hasta odaları, poliklinikler ve bekleme salonlarında hastaların geri bildirimde bulunabileceği “Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi” ile entegre karekod bulunması zorunludur.
Ambulans Hizmetleri
Eski yönetmelikte ambulans hizmetleri, özel hastaneler; acil durumlarda veya gerektiğinde hasta naklinde kullanılmak üzere, tam donanımlı ambulans bulundurmak veya bu amaçla söz konusu hizmeti sunan 7/12/2006 tarihli ve 26369 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ambulanslar ve Acil Sağlık Araçları ile Ambulans Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerine göre ruhsatı bulunan bir özel ambulans şirketi ile hizmet sözleşmesi yapmış olmak zorundadırlar ibaresiyle düzenlenmişti. Yeni yönetmelikte “Özel hastaneler kendi sahipliğinde veya hizmet sözleşmesi ile en az bir acil yardım ambulansı bulundurmak zorundadır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu ambulanslar, ambulans servisine kayıtlı, 24 saat hizmet verebilir durumda olmak zorundadır.
Tıbbi Endikasyon ve Uygulama Denetimleri
Yeni düzenlemeye göre, özel hastanelerde sunulan sağlık hizmetinin Bakanlıkça belirlenmiş tıbbi endikasyonlara veya uygulamalara uygunluğunun tespiti amacıyla gerektiğinde denetim yapılacaktır.
Tıbbi endikasyon ve uygulama denetimi; hasta dosyası, elektronik kayıt sistemleri, tıbbi fotoğraf, tıbbi görüntüleme, rapor ve diğer ilgili bilgi ve belgeler üzerinden, e-denetim sistemi kullanılarak veya yerinde yapılır. Bu denetimin yapılacağı ilgili sağlık hizmet sunum alanları Bakanlıkça veya Müdürlükçe belirlenir.
Devir İşlemlerinde Kısıtlamalar
Yeni düzenlemeye göre, hastane binası içinde hiçbir surette başka amaca yönelik işyeri bulunamaz ve hastane içindeki bir bölüm, altıncı fıkrada sayılan işletmeler dışındaki bir amaçla faaliyet göstermek üzere üçüncü kişilere kiralanamaz veya herhangi bir şekilde devredilemez.
Yönetmelik’te hizmet alımına izin verilmiş hizmetler dışında hastane faaliyet izin belgesinde yer alan uzmanlık dallarındaki klinik hizmetler üçüncü kişiler eliyle gördürülemez.
Bu devir kısıtlamalarına uymayan özel hastanelerin ruhsatları iptal edilecektir.
Fiyatlandırma Düzenlemeleri
Yeni yönetmelikle birlikte işlem, ilaç ve tıbbi malzeme bedellerinde düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre;
Özel hastanelerde kullanılan ilaç ve tıbbi malzeme bedelleri piyasa rayiç bedellerinin üzerinde olamaz.
Özel hastanelerde SGK tarafından belirlenen fark ücretleri dışında herhangi bir ücret talep edilemeyecektir.
Fiyatlar SGK’nın belirlediği SUT baz fiyatlarına göre oluşturulacaktır.
Özel Hastane Açmaya ve İşletmeye Yetkili Kişiler Hakkında Düzenlemeler
Yeni yönetmelikle belirli suçlardan hüküm giymiş kişilerin özel hastane açması ve işletmesi kısıtlanmıştır;
1219 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde sayılan suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hüküm giymiş gerçek kişiler
Kamu görevinden yasaklı gerçek kişiler
Ortaklık yapısında bu kişilerin bulunduğu tüzel kişiler
adına özel hastane açılmasına izin verilmez.
Bu kişiler ruhsatlı özel hastanelerin ruhsatlarını devralamaz, adına özel hastane ruhsatı bulunan tüzel kişilerin ortaklık yapısında yer alamaz.
Sahipliğinde ruhsat iptali gerçekleşen gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri adına beş yıl boyunca yeni özel hastane ruhsatı düzenlenmez.
Düzenlemenin tam metni için tıklayınız. Yönetmelik’te yer alan hususlarda sorularınız olması halinde bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.
